Cesare Prandelli tiếp quản chiếc ghế nóng của đội tuyển quốc gia Italia vào năm 2010, kế nhiệm Marcello Lippi sau một kỳ World Cup thảm họa tại Nam Phi, nơi Azzurri bị loại ngay từ vòng bảng với tư cách là đương kim vô địch. Nhiệm vụ của Prandelli không hề đơn giản: vực dậy một đội tuyển đang khủng hoảng niềm tin, xây dựng lại lối chơi và chuẩn bị cho các giải đấu lớn sắp tới.
Ngay từ những ngày đầu, Prandelli đã thể hiện rõ ý định thay đổi bộ mặt của đội tuyển Italia. Ông từ bỏ lối chơi phòng ngự Catenaccio truyền thống, vốn bị xem là lỗi thời và thiếu hiệu quả. Thay vào đó, Prandelli xây dựng một triết lý bóng đá mới, chú trọng vào việc kiểm soát bóng, triển khai tấn công chủ động và linh hoạt hơn. Lối chơi này, đôi khi được gọi là “Tik-Italia”, lấy cảm hứng từ thành công của bóng đá Tây Ban Nha, tập trung vào khả năng chuyền bóng và di chuyển thông minh của các tiền vệ, đặc biệt là vai trò nhạc trưởng của Andrea Pirlo.
Dưới thời Prandelli, nhiều tài năng trẻ và những cầu thủ có phong cách kỹ thuật được trao cơ hội. Mario Balotelli và Antonio Cassano, hai tiền đạo tài năng nhưng cũng đầy cá tính, trở thành những nhân tố quan trọng trên hàng công. Prandelli đã nỗ lực để dung hòa và phát huy tốt nhất khả năng của những cầu thủ này, đồng thời thiết lập một “Bộ quy tắc đạo đức” (Code of Ethics) nhằm siết chặt kỷ luật và đề cao tinh thần tập thể, sẵn sàng loại bỏ những cầu thủ vi phạm dù tài năng đến đâu.
Đỉnh cao trong sự nghiệp của Prandelli với Azzurri chính là chiến dịch Euro 2012 tại Ba Lan và Ukraine. Đội tuyển Italia trình diễn một bộ mặt đầy khởi sắc, vượt qua vòng bảng với những trận đấu ấn tượng. Họ xuất sắc đánh bại Anh trên chấm luân lưu ở tứ kết và có chiến thắng thuyết phục 2-1 trước đối thủ mạnh Đức ở bán kết, trận đấu mà Mario Balotelli tỏa sáng rực rỡ với một cú đúp. Mặc dù thất bại 0-4 trước một Tây Ban Nha quá vượt trội trong trận chung kết, việc lọt vào trận đấu cuối cùng đã là một thành công ngoài mong đợi, giúp Prandelli và các học trò lấy lại niềm tin nơi người hâm mộ.
Huấn luyện viên Cesare Prandelli đưa ra chỉ đạo chiến thuật cho đội tuyển Italia trong trận chung kết Euro 2012 với Tây Ban Nha
Sau Euro 2012, Prandelli tiếp tục dẫn dắt Italia tham dự Confederations Cup 2013 tại Brazil. Azzurri thi đấu khá tốt và giành vị trí thứ ba chung cuộc sau khi đánh bại Uruguay trong trận tranh hạng ba. Giải đấu này được xem là bước chuẩn bị quan trọng cho World Cup 2014, cũng diễn ra tại Brazil.
Vòng loại World Cup 2014 diễn ra suôn sẻ khi Italia dễ dàng giành vé đến Brazil. Tuy nhiên, Vòng chung kết lại trở thành một nỗi thất vọng lớn. Mặc dù khởi đầu bằng chiến thắng 2-1 trước đội tuyển Anh, Azzurri sau đó lại bất ngờ để thua cả Costa Rica và Uruguay với cùng tỷ số 0-1. Những thất bại này khiến Italia một lần nữa phải dừng bước ngay từ vòng bảng World Cup, một kết quả gây sốc và không thể chấp nhận được với người hâm mộ. Nhiều yếu tố được cho là nguyên nhân dẫn đến thất bại, từ việc các cầu thủ không thích nghi được với điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở Brazil, sự thiếu linh hoạt trong chiến thuật, đến những vấn đề nội bộ liên quan đến phong độ và thái độ của một số trụ cột như Balotelli.
Cesare Prandelli lộ rõ vẻ mặt thất vọng và buồn bã sau khi đội tuyển Italia bị loại khỏi World Cup 2014 tại Brazil
Ngay sau trận thua quyết định trước Uruguay, Cesare Prandelli đã tuyên bố từ chức huấn luyện viên trưởng đội tuyển Italia, kết thúc bốn năm gắn bó với nhiều thăng trầm. Ông nhận hoàn toàn trách nhiệm về thất bại của đội nhà tại World Cup 2014.
Nhìn lại toàn bộ nhiệm kỳ của Cesare Prandelli, có thể thấy ông đã mang đến những thay đổi tích cực cho đội tuyển Italia. Ông mạnh dạn thay đổi lối chơi, xây dựng một đội hình trẻ trung và kỹ thuật hơn, giúp Azzurri lấy lại vị thế sau thất bại năm 2010 và đạt được thành công đáng kể tại Euro 2012. Tuy nhiên, thất bại tại World Cup 2014 đã phủ một bóng đen lên di sản của ông. Dù vậy, Prandelli vẫn được ghi nhận là một huấn luyện viên có tâm huyết, đã cố gắng hiện đại hóa bóng đá Italia và để lại dấu ấn nhất định trong lịch sử của Azzurri.
